Հակամարտւթյուն ինքներս մեզ հետ: Ինչպե՞ս հաղթահարել ներանձնային կոնֆլիկտը հաջողության հասնելու ճանապարհին:
Անձը իր ողջ կյանքի ընթացքում անընդմեջ պայքարի մեջ է գտնվում ինքն իր հետ. ինչն էլ խոչընդոտում է նրա ինքնազարգացմանը և նպաստում է թերհավատությանը սեփական ուժերի նկատմամբ:
Citylife.am- Ո՞րն է պատճառը, որ անձը չի կարողանում ներդաշանակություն գտնել իր էության և ցանկությունների միջև:
Մանուկ Խաչատրյան –Պատճառը այն է, որ մենք ի սկզբանե ունենք բնածին ,բնազդային պահանջմունքներ որոնք ձգտում են բավարարման: Սակայն դրանց հետ մեկտեղ գոյություն ունեն նաև սոցիալական նորմեր որոնց մենք պետք է ենթարկվենք քանի որ սոցիալական էակներ ենք: Եվ այդ բնածին պահանջմունքները մենք բավարարում ենք սոցիալականորեն ընդունված նորմերի սահմաններում ի տարբերություն երեխաների որոնք չեն ենթարկվում այդ նորմերին քանի որ չեն գիտակցում: Սոցիալականանալով մենք սկսում ենք այդ նորմերը օգտագործել, ու դա է պատճառը որ երբ մարդ կանգնում է ընտրության առաջ նա պետք է ընտրի անի՞ դա թե ոչ, այսպե՞ս անի թե այնպես ավելի շատ լսի իր բնածին ցանկություններին թե՞ ընդունված նորմերին:
Citylife.am-Իսկ այնուամենայնիվ անձը ինչպե՞ս պետք է դասավորի իր կյանքը որպեսզի խուսափի այդ հակասություններից, հասարակական կարծիքի և սեփական կարծիքի բախումից:
Մանուկ Խաչատրյան– Հիմնականում անձը չպետք է իրեն նման ձևակերպման առջև դնի, դա այն ընտրությունը չէ որը մենք պետք է կատարենք խնդիրներ լուծելու համար: Որպես կանոն ներդաշնակ է համարվում այն անձնավորությունը, ով կարողանում է սեփական համոզմունքները խոսեցնել հասարակական նորմերի հետ, ընդ որում դա միայն հարմարեցնելը չէ, դա և հարմարվելն է և ադապտացնելը:
Citylife.am- Եթե խոսենք հայ մարդու առանձնահատկության մասին, <<ճանապարհ դեպի հաջողոության բանաձևում>>, ի՞նչը կարող է հադիսանալ խոչնդոտ ցանկության թե հնարավության բացակայությունը:
Մանուկ Խաչատրյան– Այս առումով ես միայն կարող եմ տեսակետ հայտնել, քանի որ նման հետազոտություն կամ գիտական հիմնավորում չկա թե ինչն է բնորոշ հայ մարդուն: Սովետական միությունում ապրած սերունդը ով կարիք չունեև անդհատ ձգտելու ինչ որ մի բանի հասնելու համար պեությունը ապահովվում էր աշխատանքով, իսկ հետո երբ մարդիկ անցան շուկայական տնտեսության ամեն մեկը ինքը պետք է պատասխանատվություն կրեր իր անձի համար մեծահասակները դրան դժվարությամբ էին ադապտացվում, այսինքն սեփական հաջողության հասնելու համար պատասխանատվությունը իրնեց վրա չեն վերցնում, բարեբախտաբար նոր սերունդը գիտակցում է, որ յուրաքանչյուրը ինքն է պատասխանատու իր հաջողության համար, քանի որ ի վերջո հնարավորություն ստեղծողը մենք ննք: Մարդուն հաջողության հասնելու համար մոտիվացնում են հեռակա նպատակները, մեծ երազանքները քանի որ, եթե ունենում ես մեծ երազանքներ ավելի ակտիվ ես լինում, ձգտում ես հասնել դրանց:
Citylife.am-Գաղտնիք չէ, որ ինքնավստահությունը սեփական ուժերի նկատմամբ հաջողության գրավականն է: Ինչպե՞ս հաղթահարել անինքնավստահությունը:
Մանուկ Խաչատրյան – Անինքնավստահության պատճառը հանդիսանում է ցածր ինքնագնահատականը,իսկ այն մեզ մոտ ձևավորվում է մանկական տարիքից սկսած երբ մեծահասակները մեր արարքներին համապատասխան ռեակցիա են տալիս: Ավելի գրագետ ծնողները գիտակցաբար թե անգիտակցաբար ճիշտ մոտեցում են ցուցաբերում և երեխային չեն քննադատում ձախողումների համար, հավատում են նրա ուժերին որից հետո երեխան մեծանալով այդ փորձի հիմնա վրա սկում է հավատալ սեփական ուժերին, գնահատում է իրեն ինչպես որ ինքը կա և մեծ տարիքում դառնում է ինքնավստահ: Ինքնավստահության հասնելու համար շատ կարևոր է ինքնաճանաչումը, պետք է կարողանալ գնահատել Ձեր անձը ուժեղ և թույլ կողմերը, ինչն է Ձեզ մոտ լավ ստացվում ինչը վատ: Եթե անձը ունի ադեկվատ ինքնագնահատական նա հստակ ծանր ու թեթև է անում իր ուժերն ու հնարավորությունները և անինքնավստահությունը հաղթահարվում է:
Citylife.am -Եթե համեմատենք հայ կանանց այլազգի կանանց հետ, հոգեբանական տեսանկյունից ինչպիսի՞ ընդգծված խնդիրներ ունեն նրանք սեփական ինքնագնահատականի նկատմամբ:
Մանուկ Խաչատրյան– Մեր ազգային ավանդական մտածելակերպի մեջ կա այն տեսակետը, որ հայ կինը ունի որոշակի սահմանափակումներ, սոցիալական դերեր, որը չի համապատասխանում ժամանակակից աշխարհին: Եվ այն կինը ում տալիս են ավանդականից եկող որոշակի դերեր ու կարգավիճակ ժամանակակից կյանքի իրականության մեջ նա կարող է հանդիպել խոչընդոտների որովհետև նա չի գնահատում իրեն այդ տեսանկյունից: Կան կարծրատիպեր, որ կինը չի կարող այս անել, այն անել այդ համոզմունքները ազդում են այն բանի վրա որ կինը արհեստականորեն ինքը իրեն գնահատում է ավելի ցածր քան կարող է լինել: Թերևս առանջնահատկությունը կարող եմ նշել հայ կնոջ մեջ:
Citylife.am- Ինտերնետն այսօր ողողված է բազմաթիվ հոգեբանական հոդվածներով և գրքերով, որոնք սովորեցնում են մարդկանց ինչպես լինել հաջողակ, կամ ինչպես լուծել այս կամ այն խնդիրը: Դուք որպես հոգեբան ճի՞շտ եք համարում նման գրքեր ընթերցելը, որոնք հիմմնված են տվյալ հեղինակի սեփական փորձի վրա:
Մանուկ Խաչատրյան–Երկու մասի կարելի է բաժանել <<հաջողության նպաստող գրականությունը>> մի խումբը, որպես այդպիսին սովորեցնում է հնարքներ, որոնք իրականում կան գիտական գրականության մեջ, ենթադրենք սովորեցնում է ինչպե՞ս բանակցություններ վարել, ինչպե՞ս ձեռք բերել ինքնավստահություն, իսկ մյուս խումբը կազմում են ոգեշնչող նյութերը: Շատ կարևոր է հաջողության պատմություններ կարդալը:
Citylife.am- Հուսա՞լ թե հավատալ, որ կարող ես հասնել հաջողության:
Մանուկ Խաչատրյան –Հուսալը ավելի պասիվություն է ենթադրում, իսկ հավատալը ի հակադրություն սրա մղում է ակտիվության: Հավատալ ինչի՞ն, հավատալ նրան որ մի բան կարող ես փոխել: Հավատալու համար դու գործում ես:
Հարցազրույցը` Արմինե Մարտիրոսյանի /Citylife.am/
